Streszczenie: W artykule zaprezentowano epizod operacji wschodniokarpackiej, jakim były działania w rejonie Przełęczy nad Roztokami Górnymi (słow. Ruské sedlo) w Bieszczadach. Przełęcz ta stanowi wybitne obniżenie głównego grzbietu Karpat, przechodzi przez nią droga z Cisnej do Stakčína. Walki na tym odcinku toczyły wojska sowieckiej 1. Armii Gwardii przeciwko części sił niemieckiej Grupy Armijnej „Heinrici”. Sama przełęcz była ufortyfikowana i silnie broniona, stąd jednostki Armii Czerwonej próbowały ją ominąć. W dniach 27-28 września 1944 r. dwie sowieckie dywizje przekroczyły grzbiet górski, jednak po jego południowej stronie zostały zatrzymane. Niemcy umiejętnie bronili kluczowych punktów oporu na wzgórzach, lokalnie kontratakując. Dopiero systematyczne natarcie, przeprowadzone w dniach 3-7 października 1944 r. przy wsparciu czołgów 5. Brygady Pancernej Gwardii, spowodowało przełamanie niemieckiej obrony w rejonie Rypiego Wierchu i Okrąglika. Wymusiło to odwrót oddziałów Wehrmachtu broniących przełęczy. Walki w tym rejonie miały unikatowy charakter ze względu na działania broni pancernej w trudnym, górskim terenie.
Abstract: The article presents an episode from the East Carpathian operation – operations in the area of the pass over the Upper Roztoky (Slov. Ruské sedlo) in the Bieszczady Mountains. This pass is a prominent depression in the main ridge of the Carpathian Mountains, through which the road from Cisna to Stakčín passes. The battles in this area were fought by soldiers of the Soviet 1st Guards Army against part of the forces of the German „Heinrici” Army Group. The Germans skilfully defended key points of resistance on the hills, locally counter-attacking. The fighting in the area was unique in character because of the armoured gun operations in the difficult mountainous terrain.
Rezumat: Articolul prezintă un episod al operațiunii din Carpații Orientali, și anume activitatea din trecătoarea Roztoki Górne (slov. Ruské sedlo) din Munții Bieszczady. Această trecătoare este o depresiune remarcabilă localizată în culmea principală a Carpaților, prin ea trecând drumul care duce de la Cisna către Stakčína. Lupta din această regiune s-a desfășurat între Armata 1 de gardă sovietică împotriva unei părți a forțelor nemțești din Grupul de armate „Heinrici”. Nemții au apărat cu iscusință punctele-cheie de rezistență de pe versanți, contraatacând local. Tancurile blindate folosite pe terenul accidentat, muntos din această regiune au conferit luptelor un caracter unic.
Słowa kluczowe: II wojna światowa, broń pancerna, Bieszczady, Karpaty Wschodnie.
Keywords: Second World War, armoured weapons, Bieszczady Mountains, Eastern Carpathians.
Cuvinte-cheie: Al Doilea Război Mondial, tancuri blindate, Bieszczady, Carpații Orientali.