Zmarł śp. Paweł Stefanowski

Dotarła do nas smutna wiadomość, że 31 marca 2021 r. zmarł Paweł Stefanowski. Był łemkowskim poetą, etnografem, który całe życie poświęcił idei ratowania i animowania dziedzictwa kulturowego swojej rodzinnej Łemkowszczyzny. Jako pierwszy w Polsce, po II wojnie światowej, już w latach 50. i 60. XX w. zbierał łemkowskie zabytki i dokumentował świadectwa historii i kultury Łemków, prowadził poszukiwania i badania terenowe wśród ludzi wysiedlonych w ramach akcji „Wisła” – zarówno w Karpatach, jak i na ziemiach zachodnich. W latach 50. i 60. integrował łemkowską młodzież prowadząc zespoły folklorystyczne, należał do współzałożycieli słynnego, istniejącego do dzisiaj, zespołu „Łemkowyna”.

Czołowi działacze łemkowscy w latach 1958-62. Od lewej: Paweł Stefanowski, Michał Doński i Teodor Gocz. Fot. z: T. Gocz, Życie Łemka, Krosno 2007, s. 112

Zgromadził najcenniejszą w Polsce kolekcję łemkowskich strojów ludowych, a także uratował przed zniszczeniem wiele zabytków kultury materialnej i dokumentów historycznych. W 1959 r. założył własne Muzeum Łemkowskie w Bielance, zbiory prezentował najpierw w swoim domu rodzinnym, a od połowy lat 90., w starej łemkowskiej szkole. W latach 90. XX w. zaangażował się w reaktywowanie pracy Stowarzyszenia Ruska Bursa w Gorlicach, prowadzącego bardzo aktywną działalność kulturalną i edukacyjną wśród młodzieży łemkowskiej. Powołał do życia stowarzyszenie Rusińskie Demokratyczne Koło Łemków „Hospodar”, na którego czele stojąc walczył zarówno o sprawy łemkowskiego dziedzictwa, jak i o rozwiązywanie bieżących problemów Łemkowszczyzny, w tym o naprawienie krzywd wyrządzonych ludziom w ramach Akcji „Wisła”. Napisał wiele artykułów publicystycznych i etnograficznych o Łemkowszczyźnie, przygotował też filmy dokumentalne prezentujące jej historię [za: kulturaludowa.pl].

W 2016 r. Kapituła Stowarzyszenia Łemków wręczyła Pawłowi Stefanowskiemu w progach Ruskiej Bursy w Gorlicach nagrodę im. Nikifora. W 2017 r. został laureatem II nagrody im. Romana Reinfussa, którą Województwo Małopolskie honoruje osoby poświęcające się promowaniu i badaniu dziedzictwa kulturowego regionu.

Paweł Stefanowski w 2017 r. z nagrodą im. R. Reinfussa. Fot. z: kulturaludowa.pl

Nabożeństwo pogrzebowe odbędzie się we wtorek, 6 kwietnia 2021 r., o godz. 10.00., w cerkwi Opieki Matki Bożej w Bielance, po czym nastąpi odprowadzenie Zmarłego na miejscowy cmentarz.

Fot. D. Dyląg

Вічная Памят! Буде нам Вас бракувало, Пане Павле! Wieczna pamięć! Będzie nam Was brakowało, Panie Pawle!