Spisz i Orawa w działalności Juliusza Zborowskiego

Streszczenie: Juliusz Zborowski (1888-1965) w latach 1906-1908, studiował językoznawstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim, a przez następne dwa lata słowianoznawstwo na Uniwersytecie w Lipsku. Od 1912 r. rozpoczął gromadzenie słownictwa gwar góralskich, zwłaszcza podhalańskiej, a także nazw geograficznych i osobowych na Podhalu oraz w Tatrach. Zajmował się również ludoznawstwem i historią Podhala. Był autorem licznych artykułów, przyczynków naukowych, popularnonaukowych oraz doniesień prasowych. W latach 1913-1919 pracował jako nauczyciel w gimnazjum nowotarskim. Zaangażował się także w ruch „budzenia” polskiej świadomości narodowej wśród spiskich i orawskich górali, zamieszkujących Górne Węgry. Od 1918 do 1920 r. redagował „Gazetę Podhalańską”. Jednocześnie, od 1919 do 1920 r., kierował Biurem Prasowym, przy Głównym Komitecie Plebiscytowym Spisko-Orawskim w Nowym Targu. W 1922 r. został kustoszem Działu Etnograficznego, a następnie (aż do śmierci) dyrektorem Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. W 1955 r., za całokształt działalności naukowej, otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego.

Анотація: Юліyш Зборовський (1888–1965) із 1912 р. почав збирати діалектну лексику горян, особливо підгалянських, а також власні назви на Підгаллі та в Татрах. Він також займався народознавством та історією Підгалля. Був автором численних статей, наукових і науково-популярних текстів, заміток у пресі. У 1913–1919 рр. працював гімназійним учителем у Новому Тарзі. З 1918 по 1920 рр. редагував видання «Gazeta Podhalańska». Одночасно в 1919–1920 рр. очолював Відділ преси при Спіско-Оравському головному плебісцитному комітеті в Новому Тарзі. У 1922 р. став куратором Етнографічного відділу, а потім директором Татранського музею в Закопаному. 1955 р. за наукову діяльність йому присвоєно звання надзвичайного професора.

Abstract: Juliusz Zborowski was involved in the movement to „awaken” Polish national consciousness among the Spisz and Orava highlanders living in Upper Hungary. He edited „Gazeta Podhalańska” and headed the Press Office attached to the Main Spisko-Orava Plebiscite Committee in Nowy Targ. He was curator of the Ethnographic Department and Director of the Tatra Museum in Zakopane. In 1955 he was awarded the title of associate professor.

Słowa kluczowe: Juliusz Zborowski, Spisz, Orawa, Karpaty Zachodnie.
Ключові слова: Юліyш Зборовський, Cпіш, Орава, Західні Карпати.
Keywords: Juliusz Zborowski, Spisz, Orava, Western Carpathians.